COP29 Doorbraak

Wereldwijde koolstofmarkt krijgt vorm

eyesonproject

Amsterdam/Bakoe, 16 november 2024 – Tijdens COP29 in Bakoe hebben bijna 200 regeringen overeenstemming bereikt over een door de VN geleide wereldwijde koolstofmarkt onder artikel 6.4 van de Overeenkomst van Parijs.

Dit systeem vereenvoudigt de handel in koolstofkredieten en bevordert de financiering van klimaatprojecten in ontwikkelingslanden. Het vervangt het mechanisme voor schone ontwikkeling van het Kyoto-protocol en streeft naar transparantie en efficiëntie om de vraag te stimuleren en de kosten voor emissiereductie te verlagen.

COP29,

gehouden in Bakoe, Azerbeidzjan, zorgde tijdens de openingsdag voor een belangrijke doorbraak in de wereldwijde klimaatactie.

Bijna 200 regeringen zijn het eens geworden over een kader op grond van artikel 6.4 van de Overeenkomst van Parijs. Deze deal zet een door de VN geleide wereldwijde koolstofmarkt op, waardoor landen en bedrijven efficiënter koolstofkredieten kunnen verhandelen. Het doel is om een sterkere vraag naar koolstofkredieten te creëren, vooral om klimaatprojecten in ontwikkelingslanden te financieren.

President Mukhtar Babayev van COP 29 noemde de overeenkomst een “baanbrekend instrument” om klimaatactie in minder rijke landen te ondersteunen. Hij drong er ook bij alle landen op aan om samen te blijven werken om meer vooruitgang te boeken tijdens de top, en merkte op dat:

“Door kopers en verkopers efficiënt te matchen, zouden dergelijke markten de kosten van de implementatie van NDC’s [nationaal bepaalde bijdragen] met 250 miljard dollar per jaar kunnen verlagen.”

Een nieuw tijdperk voor de handel in koolstof

Artikel 6 van de Overeenkomst van Parijs schetst hoe landen kunnen samenwerken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. 

Artikel 6.4 introduceert een wereldwijd emissiehandelssysteem, dat wordt beheerd door een VN-orgaan. Met dit systeem kunnen landen en bedrijven emissiereductiekredieten verhandelen die zijn gegenereerd door projecten over de hele wereld.

Het nieuwe systeem vervangt het oudere Clean Development Mechanism (CDM) uit het Kyoto Protocol. Het is bedoeld om transparanter en effectiever te zijn en ervoor te zorgen dat koolstofkredieten geloofwaardig en waardevol zijn.

In oktober 2024 heeft het toezichthoudend orgaan in artikel 6.4 de laatste hand gelegd aan de regels voor de werking van projecten onder dit systeem. Deze omvatten normen voor projecten voor koolstofverwijdering en methoden voor emissiereductie. Met het systeem kunnen bedrijven in het ene land credits verdienen voor het verminderen van emissies en deze verkopen aan bedrijven in een ander land, waardoor wereldwijde samenwerking wordt bevorderd.

Uitdagingen en pushback

Ondanks de doorbraak was het niet eenvoudig om tot een akkoord te komen. Sommige landen en groepen uitten hun bezorgdheid over de manier waarop beslissingen werden genomen. De Coalition for Rainforest Nations (CfRN), die verschillende ontwikkelingslanden vertegenwoordigt, voerde aan dat het toezichthoudend orgaan van artikel 6.4 de juiste procedures omzeilde.

Kevin Conrad, uitvoerend directeur van CfRN, zei dat het orgaan regels heeft aangenomen zonder eerst goedkeuring te krijgen van de Conference of the Parties (CMA), die toezicht houdt op de Overeenkomst van Parijs. Als compromis gebruikte de uiteindelijke tekst zachtere taal, zoals ‘let op’, om de regels te erkennen zonder ze volledig te onderschrijven. Deze formulering geeft de boodschap af dat toekomstige beslissingen de juiste procedures moeten volgen.

Ondanks deze problemen verzekerde Babayev de deelnemers dat er meer discussies over artikel 6.4 zouden worden voortgezet. De onderhandelingen zullen zich ook richten op artikel 6.2, dat gaat over de manier waarop landen rechtstreeks koolstofkredieten verhandelen.

Versterking van koolstofmarkten met nieuwe regels

De nieuwe wereldwijde koolstofmarkt is bedoeld om problemen op te lossen die de koolstofhandel in het verleden hebben geteisterd. Oudere systemen kregen vaak kritiek vanwege het gebrek aan transparantie en effectiviteit, wat leidde tot een lage vraag en dalende prijzen voor koolstofkredieten.

De onderstaande grafiek toont de driemaandelijkse kredietpensioneringen, die de vraag vertegenwoordigen, dalend en lager dit jaar dan voorgaande jaren.

Grafiek uit het AI-rapport van Viridios

Met duidelijke regels en een gecentraliseerde structuur hoopt artikel 6.4 het vertrouwen in de koolstofmarkten te herstellen. Sebastien Cross, Chief Innovation Officer bij BeZero Carbon, noemde de overeenkomst een grote overwinning voor COP29. “Dit kader biedt de instrumenten die we nodig hebben om koolstofmarkten beter te laten werken”, zei hij.

De koolstoffinancieringssector is optimistisch dat deze stap de handel nieuw leven zal inblazen. 

De overeenkomst komt ook ten goede aan projectontwikkelaars door hen duidelijke richtlijnen te geven die ze moeten volgen. Landen kunnen hun klimaatbeleid afstemmen op internationale normen, waardoor het gemakkelijker wordt om hun emissiereductiedoelstellingen te halen.

Economische en ecologische voordelen

Een wereldwijde koolstofmarkt kan aanzienlijke economische en ecologische voordelen opleveren. Ten eerste zal het nieuwe financieringsmogelijkheden bieden voor klimaatprojecten, vooral in ontwikkelingslanden die financiële steun nodig hebben.

Door een marktgestuurd systeem te creëren, moedigt artikel 6, lid 4, bedrijven aan om de uitstoot op kosteneffectieve manieren te verminderen. Bedrijven die meer uitstoot verminderen dan nodig is, kunnen hun extra credits verkopen voor winst. Ondertussen kunnen degenen die moeite hebben om hun doelstellingen te halen, koolstofkredieten kopen om het verschil goed te maken.

Dit systeem helpt niet alleen de wereldwijde uitstoot te verminderen, maar ondersteunt ook duurzame ontwikkeling in armere regio’s. Het stelt landen ook in staat om hun doelstelling te halen door koolstofkredieten te kopen.

Wat is het volgende?

Het kader van artikel 6, lid 4, is nog maar het begin. De volgende stappen zijn onder meer het registreren van projectmethodologieën en het opstellen van operationele richtlijnen, die naar verwachting medio 2025 van kracht zullen zijn. Gedurende deze periode zal het toezichthoudend orgaan zich richten op het afronden van details om ervoor te zorgen dat het systeem soepel werkt.

Er moet echter nog veel werk worden verzet om de bezorgdheid over de marktintegriteit en inclusiviteit weg te nemen. Sommige belanghebbenden maken zich zorgen dat een gecentraliseerd systeem kleinere of minder ontwikkelde markten zou kunnen benadelen. Beleidsmakers moeten ervoor zorgen dat het systeem eerlijk en toegankelijk is voor alle deelnemers.

Hoewel er nog uitdagingen in het verschiet liggen, vormt deze overeenkomst de basis voor sterkere internationale samenwerking. Door een door de VN gesteunde koolstofmarkt op te zetten, belooft de deal de vraag naar koolstofkredieten te stimuleren en financiering te sturen naar kritieke klimaatprojecten.

Naarmate de COP29 vordert, zullen de leiders werken aan het verfijnen van dit systeem en het aanpakken van andere belangrijke klimaatkwesties.

EyesonProject