Schorsing van het parlement in Suriname – Voor- en nadelen in de historische context

Aller-, allerbeste Steven,

Mijn achting en het respect voor jou, sinds de dagen dat ik je bezocht toen je nog zo beestachtig hard in Amerika studeerde en waar ik zelfs een reportage aan heb gewijd, is grenzeloos groot. 

Je mededeling over het buitenwerking stellen van het parlement in Suriname, om het land op verschillende vlakken te redden is in principe goed en interessant. 

Maar nu ik er verder en dieper over na probeer te denken, geloof ik dat er toch andere oplossingen gezocht en gevonden moeten worden. En toegepast natuurlijk.

01) Het IMF heeft na de tweede wereldoorlog, als uitloper van Bretton Woods, West Europa van de ondergang en armoede gered met goed en respectvol beheer van de centen. Plus de handhaving van de elementaire mensenrechten.

Dus de opmerking dat ze nergens goed voor zijn klopt niet helemaal. 

Ik begrijp echt zeer goed dat de tijden veranderd zijn, maar toch. 

De verdeling van de welvaart is, weliswaar met horten en stoten in Europa toch veel beter nu anno 2023 dan elders.

02) Het parlement gedurende vijf jaar buiten werking stellen is echter een zeer groot vraagteken. 

De plannen om na een bepaalde tijd – zoals die vijf jaar waar je het over hebt – het parlement de macht terug te geven zijn in verschillende landen al eens geprobeerd en uitgevoerd.  Het is waar: de economie kan weer opbloeien en groei bewerkstelligt. 

Maar: [ wat zou zoiets ten gevolge kunnen hebben ] Daarom is sociale geschiedenis zo interessant.

Op ons eigen continent:

01) Brazilië 1964 met maarschalk Castelo Branco en zijn opvolgers duurde tot 1969 de generaals hadden eveneens het plan het maar vijf jaar te laten duren. Ik heb de hand van de laatste generaal in kwestie Joao Figueiredo mogen schudden en nog een zere arm daarvan overgehouden. 

Het is waar de economie is enorm gegroeid en Brazilië heeft zich dankzij verschillende vooral ook factoren uit de private sector bij de zgn. BRIC landen mogen voegen en ons in Suriname daarmee snel ingehaald. 

Maar de betere verdeling van de welvaart was niet aan de generaals te danken, maar aan een econoom en president, Fernando Henrique Cardoso, die Lula geïnspireerd heeft de opbrengsten van belasting gelden en alle andere inkomsten beter te verdelen en als tegenprestatie van de arme eiste dat ze hun kinderen naar school moesten sturen en goed te eten moesten geven. 

Op die manier zijn 38 miljoen mensen uit ernstige armoede gehaald. Ook een beetje, maar niet helemaal,  door de generaals en het parlement buiten werking stellen, maar door gezond verstand en eerlijke oprechtheid.  

Wil je het mooier ?? 

Maar vergeet nooit, alsjeblieft nooit, dat wij in ons bescheiden land, daarvoor veel verder, veel beter en een veel en veel behoorlijker staatsindeling dan Brazilie hadden, met een onderwijssysteem voor iedereen, een gezondheidszorg voor iedereen en meer respect voor de mensenrechten dan ons mooie en samba buurland hadden. 

10.000 mensen zijn toen door de militairen vermoord en duizenden meer opgepakt en er was geen parlement om oppositie te plegen omdat er geen controle was. 

In de 25 jaren dat ik in Brazilië woonde, heb ik duizenden procenten inflatie meegemaakt en in de loop der tijdens 12 nullen achter de komma van de valuta zien verdwijnen. De naam van de muntsoort vijf maal zien veranderen.

 02) Argentinië,  wat generaal Aramburu in 1976 de macht greep nadat de familie Peron een puinhoop van de samenleving had gemaakt. 

Ik heb het van zeer dichtbij meegemaakt en concentratiekampen waar tegenstanders van generaals als Videla opgesloten zaten, waaronder vrienden van mij, daar bezocht. 

Sommigen hebben het overleefd, anderen niet, bezweken onder de martelingen en druk en dodelijke geweld van de geweren. Naast een totale ontwrichting van de economie met een inflatie van meer dan 1000 % ( ja echt duizend procent )

Ik ben nog steeds in contact met een enkeling die het heeft overleefd en de verhalen zijn niet mooi. De 30 000 ( dertigduizend ) doden kunnen het niet meer navertellen. Honderdduizenden anderen wel.

03) Chili, waar ik nog voor het parlement op 11 september 1973 buiten werking werd gesteld, drie jaar heb mogen wonen en de staatsgreep –  dit jaar alweer vijftig jaar geleden – van Augusto Pinochet van zeer nabij heb meegemaakt en zelf slachtoffer ben geworden van ontvoering, vernederende marteling, roof van mijn persoonlijkebezittingenen uitwijzing uit, wat ik het meest geciviliseerde land van Latijns Amerika wil noemen. 10.000 vermoord en tienduizenden meer slachtoffer. Economische voorspoed? 

Jazeker. T

egen een heel erg hoge prijs. Zwarte markt van de peso tegen de dollar 10 tegen 1. [ Dus maak je bordst maar nat ] 

04) Ons eigen Suriname. Daar hoef ik je niets over te vertellen van etc.etc.

Goed. 

Afrika: Moammar Gaddafi ( een van de tien rijkste mensen ter wereld geworden na zijn machtsgreep ), Robert Mugabe, Idi Amin en vele anderen die het goede voornemen hadden het parlement tijdelijk buiten werking te stellen.

Oost Europa

Zd Oost Azië [ Soeharto in Indonesië, Ferdinand Marcos op de Filipijnen.

Overal echt goede bedoelingen het parlement enkele jaren op te schorten. Die lui die daar in de oppositie zitten weten toch ” nergens van onderontwikkeld en ongeschoold ” als ze zijn en denken niet aan het volk maar aan eigen portemonnaie.

De Britse Lord Acton kon het weten: Power corrupts and absolute power corrupts absolutely.

Het voorbeeld dat ik zou willen aandragen is Singapore, waar met harde hand, de economie, is omgedraaid tot een van de meest welvarende gebieden ter wereld.

Naast,  natuurlijk in Europa, waar Estland mijn grote voorbeeld is van een transformatie zonder schendingen van elementaire rechten.

Ironisch genoeg heeft voormalig Governor van de CBvS, de voortvluchtige Gilmore H. mij daartoe geïnspireerd. Ik heb daar lange ( zes jaar )  tijd  aan gewijd en met eigen ogen gezien hoe een land wel getransformeerd kan worden. 

Wat daar in 25 – 30 jaar is gebeurd grenst aan het ongelooflijke.  

Van een Middeleeuws aandoend lompenproletariaat [ door de zegeningen van een Marxistische economie, kijk ook eens wat in Cuba is gebeurd en bel eens naar mijn vriend Humberto Fontova in Houston, Tx. ] naar een van de meest welvarende en voorbeeldige landen ter wereld. 

Wij, en nogmaals met erg veel respect voor jou, zijn veel en veel te beschaafd en goed opgeleid – ondanks Bouterse en de chaos en ontwrichting, de vernedering,  die onder zijn verantwoordelijkheid teweeg is gebracht –  om weer in de val van de geschiedenis van koloniale overheersing met alle gevolgen van dien te trappen. 

Wat dat betreft vind ik jouw boek: ‘ Breaking Rank ‘ een meer dan lichtend voorbeeld.

Maar wij moeten een betere, elegantere oplossing vinden, een intelligentere dan al die  Poetins, Trumps, Bolsonaros en al die eerder al genoemde grootheden bij elkaar.

Dan kunnen wij. Met praktische oplossingen.

Met jouw brainpower. 

Daar twijfel ik niet aan.

Joe matie en stamang,

Anton JieSamFoek

Nice, 21  feb 2023