Leerschool Forensic Accounting in Londen

Paramaribo zou kunnen volgen

Deel II

Oliver Bullough / The Guardian

Amsterdam, 1 maart 2022 –Het is een enorme vraag, een boek op zich waardig, en een die zelfs de National Crime Agency met moeite zou beantwoorden, laat staan ik. Toen kwam haar tweede vraag: “In welke activa is dat verborgen geld gegaan?”

Oliver Bullough deed zijn best – ik noemde onroerend goed, privéscholen, luxegoederen – maar ik denk dat zij en hij allebei wisten dat ik het verkloot had. Ik had specifieke voorbeelden moeten meenemen, met tijden en data en namen. De beschamende waarheid is dat, hoewel ik al twintig jaar over Rusland en zijn buurlanden heb geschreven, waarin ik me steeds meer heb gespecialiseerd in het analyseren van corruptie, het nooit echt bij me opkwam om vast te stellen hoeveel gestolen Russisch geld precies een thuis had gevonden in de UK, of om precies in kaart te brengen waar het was geëindigd.
Als iemand als ik zo schuldig onwetend was geweest, is het niet verwonderlijk dat politici met tientallen andere prioriteiten zich hebben moeten inspannen om te begrijpen waar we voor staan. Maar de afgelopen maanden heb ik te laat geprobeerd een antwoord te vinden op de vragen van de commissie buitenlandse zaken.
Het blijkt dat de situatie nog zorgwekkender is dan ik had vermoed.

EEN manier om te beginnen met onderzoeken hoeveel Russisch geld er precies in Groot-Brittannië is – en hoeveel ervan vuil is – is door naar de officiële gegevens te kijken. 

Volgens de Russische Federale Staatsstatistiekendienst hadden Russische investeerders eind september financiële activa in het VK ter waarde van in totaal $ 3,5 miljard (£ 2,6 miljard). Ons eigen Office of National Statistics biedt een bredere maatstaf voor alle Russische investeringen in het VK en schatte deze eind 2016 op £ 25,5 miljard.

Dat lijkt veel geld, maar op landelijke schaal is het kleingeld. Investeerders uit Finland alleen hebben een belang in Groot-Brittannië dat twee keer zoveel waard is, en we liggen niet wakker van de Finnen die onze democratie destabiliseren. Helaas vertellen de statistieken een misleidend verhaal. Russisch geld dat door een ander rechtsgebied gaat voordat het in Groot-Brittannië arriveert, wordt niet als Russisch geteld en aangezien de overgrote meerderheid van het geld dat Rusland binnenkomt en verlaat dit via belastingparadijzen zoals Cyprus en de Bahama’s doet, betekent dit dat de officiële cijfers slechts een klein deel van het geld waarin de parlementsleden geïnteresseerd waren.
In het afgelopen decennium is £ 68 miljard vanuit Rusland naar de offshore-satellieten van Groot-Brittannië gestroomd, zoals de Britse Maagdeneilanden, Cayman, Gibraltar, Jersey en Guernsey. Dat is zeven keer meer geld dan er rechtstreeks vanuit Rusland naar het VK is gestroomd. (Bovendien is er ongeveer £ 94 miljard uit Rusland naar Cyprus gestort, £ 13 miljard naar Zwitserland en £ 23 miljard naar Nederland, dat een eigen netwerk van belastingparadijzen heeft.)

Deze rijkdom bevindt zich niet echt in de offshore-centra – het wordt daar gewoon geregistreerd, wat helpt om de oorsprong ervan te verdoezelen. Als je een Russische functionaris bent wiens rijkdom enorm onevenredig is aan je salaris, kun je door deze anonimiteit je geld in Londen uitgeven zonder dat iemand zich realiseert dat je een oplichter bent. De Franse econoom Thomas Piketty schat dat meer dan de helft van de totale rijkdom van de Russen op deze manier offshore wordt gehouden – zo’n $ 800 miljard (£ 597 miljard) – en door een klein aantal mensen, misschien slechts een paar honderd. “Rijke Russen wonen tussen Londen, Monaco en Moskou”, schreef Piketty in april in een blogpost. “Het postcommunisme is de aller-allerergste bondgenoot van het hyperkapitalisme geworden.”

Oliver Bullough is onderzoeksjournlaist

Morgen Deel III