C O M M E N T A A R 

David Brooks NYT

Als mij zou worden gevraagd om de belangrijkste intellectuele doorbraken van de afgelopen halve eeuw op te sommen, zou ik de revolutie zeker opnemen in ons begrip van emotie.

Duizenden jaren lang was het gebruikelijk in het denken om zich voor te stellen dat er een eeuwige oorlog was tussen rede en onze emoties. 

Als je zo denkt is de rede cool, rationeel en verfijnd. Emoties zijn primitief, impulsief en zullen je waarschijnlijk op een dwaas laten lijken. Een wijs persoon gebruikt de rede om de primitieve passies te negeren en te beheersen. Een wetenschapper, bedrijfsleider of een goede denker moet proberen objectief en emotioneel afstandelijk te zijn, een beetje zoals een wandelende computer die voorzichtig bewijs weegt en de slimste weg vooruit berekent.

De moderne neurowetenschappen hebben de overtuiging voor deze manier van denken gegeven. Als mensen eerder dachten dat passies primitief en destructief waren, begrijpen we nu dat ze vaak wijs zijn. 

Meestal leiden emoties de rede en maken ze ons rationeler. Het is een overdrijving, maar misschien een vergeeflijke, om te zeggen dat dit een ommekeer is om de Copernicaanse revolutie in de astronomie te evenaren.

Het probleem is dat onze cultuur en onze instellingen onze kennis niet hebben ingehaald. 

Vandaag de dag leven we nog steeds in een samenleving die overdreven bezaaid is met rauwe hersenkracht. Onze scholen sorteren kinderen op basis van hun vermogen om goed te doen op gestandaardiseerde tests, waarbij ze het soort wijsheid in het lichaam kleineren dat net zo belangrijk is voor het navigeren door het leven. Onze economische modellen zijn gebaseerd op het idee dat mensen rationele wezens zijn die koel hun eigenbelang berekenen, en dan zijn we verrast als beleggers zichzelf in de razernij van een aandelen zeepbel slaan.

Veel mensen zijn vervreemd van hun eigen innerlijke leven omdat ze niet weten hoe hun emoties functioneren. 

Ik kijk naar al het verdriet en gemeenheid in de wereld en concludeer dat we gewoon niet goed zijn in het opbouwen van gezonde emotionele verbindingen.

Dus wat zijn enkele van de dingen die de moderne neurowetenschappen ons hebben geleerd? Nou, het kwam echt aan de gang in 1994 toen Antonio Damasio zijn klassieke boek “Descartes’ Error” publiceerde. Damasio had patiënten bestudeerd die moeite hadden met het verwerken van emoties. Ze waren niet echt een superslimme meneer of mevrouw. Ze konden geen beslissingen nemen en hun leven ging in een spiraal. Hij toonde aan dat emoties behendig waarde toekennen aan dingen, en zonder te weten wat belangrijk is, of wat goed of slecht is, draaien de hersenen gewoon aan hun wielen. Emoties en rede zijn een integraal systeem voor goede besluitvorming.

Sindsdien zijn neurowetenschappers met beide voeten in de studie van emoties gesprongen. We hebben een beter begrip van hoe emoties ontstaan en wat ze voor ons doen. Om het een beetje te vereenvoudigen, onder bewust bewustzijn, reageert je lichaam constant op de gebeurtenissen om je heen: hartsnelheid of vertraging, ademhalingen die korter of langer worden, je metabolisme spint of kreunt. 

Veel van deze reacties vinden plaats in het darmzenuwstelsel in het maagdarmkanaal, dat soms “het tweede brein” wordt genoemd. Er zijn meer dan enkele honderden miljoenen neuronen in dat systeem; 95 procent van de neurotransmitter serotonine is er.

Elke seconde van elke dag volgen je hersenen de signalen die vanuit je lichaam worden verzonden en haasten zich om ze een betekenis toe te kennen. Is deze set lichamelijke reacties nervositeit?  Angst?  Nee! Dit is terreur!

Het lichaam begint te schakelen en dan bouwt de geest een emotionele ervaring op. Het voelt alsof we bang worden en voor de beer beginnen te rennen. Maar zoals de psycholoog William James meer dan een eeuw geleden briljant vermoedde, is het nauwkeuriger om te zeggen dat we voor de beer beginnen te rennen en dan bang worden.