Amsterdam, 17 juli 2023– De top tussen de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten (CELAC) en de Europese Unie (EU) die vandaag 17 juli en morgen in Brussel wordt gehouden, is omgeven door een aura van optimisme, zo is door bevoegde bronnen gemeld.
De bijeenkomst markeert de hervatting van relaties op het hoogste niveau na acht jaar, na een verontrustende vorm van stagnatie.
“Het belangrijkste aan deze top is de top zelf. De eerste boodschap die we moeten onderstrepen, is dat we deze ruimte voor dialoog moeten herstellen na acht jaar waarin we geen verbinding met de EU hebben kunnen maken”, zei de Argentijnse ondersecretaris voor Latijns-Amerikaanse en Caribische Zaken, Gustavo Martínez Pandiani.
Als nationale coördinator van Argentinië neem ik deel aan intense onderhandelingen over verschillende belangrijke kwesties van de bi-regionale dialoog tussen Latijns-Amerika en het Caribisch gebied en Europa”, zegt hij.
De twee blokken vertegenwoordigen 61 landen, een derde van de leden van de Verenigde Naties, 21% van het wereldwijde bruto binnenlands product (bbp) en meer dan een miljard mensen (bijna 14% van de wereldbevolking). Van de 33 Latijns-Amerikaanse en Caribische delegaties die naar verwachting de top zullen bijwonen, zullen er 26 vertegenwoordigd worden door staatshoofden of regeringsleiders.
Het wordt de negende top tussen de EU en Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, en de derde sinds de oprichting van CELAC. De leiders van beide blokken hadden elkaar sinds juni 2015 niet meer ontmoet. Na die laatste ontmoeting bemoeilijkte de pandemie of het tijdelijke vertrek van Brazilië uit de Latijns-Amerikaanse groepering de herlancering van die ontmoetingen.
Om ervoor te zorgen dat deze toppen om de twee jaar worden gehouden, heeft de EU een “coördinatiemechanisme” voorgesteld, dat bestaat uit een “lichte structuur die zal worden aangepast aan het formaat dat CELAC wil” en gebaseerd zal zijn op periodieke bijeenkomsten van hoge ambtenaren en buitenlandse ministers, met het idee om een stappenplan op te stellen voor gezamenlijk werk in 2023 en 2024 tot de volgende top, die ze hopen te houden in 2025 met Colombia als pro tempore president.
Beide blokken onderhandelen tegen de klok in over de verklaring die ze op de top hopen goed te keuren, en waarin de EU een veroordeling wil opnemen van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne, die wordt gesteund door een van de regio’s van de wereld waarmee zij meent dat het een van de meest gelijkgestemde heeft.
Volgens een hoge EU-functionaris “worden de gaten kleiner” terwijl er nog steeds wordt onderhandeld over kwesties als de financiering van de beperking van de klimaatverandering. Wat dit betreft is de EU bereid het voorstel van de Colombiaanse president Gustavo Petro te evalueren om het mondiale financiële systeem te herstructureren om de uitwisseling van buitenlandse schulden voor klimaatactie over te nemen.
Anderzijds wil CELAC in de tekst een verwijzing opnemen naar herstelbetalingen en de veroordeling van slavernij.
De EU is “geïnteresseerd in vooruitgang” met betrekking tot de handelsovereenkomst met Mercosur, en maakt duidelijk dat het Europese voorstel voor een aanvullend instrument inzake klimaat en het voorkomen van ontbossing geen sancties bevat.
Op dit punt zei Martínez Pandiani dat hij geen grote vooruitgang verwachtte, maar hij sloot niet uit dat de leiders van de EU en Mercosur een ontmoeting zouden kunnen houden aan de zijkanten van de top.
Anderzijds verwacht de EU tijdens de top een aantal specifieke overeenkomsten te ondertekenen: twee politieke memorandums van overeenstemming met El Salvador en Honduras, twee energieovereenkomsten met Uruguay en Argentinië, en een over grondstoffen met Chili, naast een politieke overeenkomst met Colombia die ze hopen te promoten tijdens Petro’s mogelijke bezoek aan Brussel in oktober.
