Amsterdam, 25 January 2023– Carlo Zacquini diende onder de Yanomami-bevolking in een afgelegen gebied van Brazilië, vlakbij de grens met Venezuela, toen goudzoekers hun land binnenvielen.
Na een gewelddadige confrontatie waarbij mijnwerkers vier Indianen doodden en de Yanomami vier mijnwerkers doodden als vergelding, trokken regeringsfunctionarissen in.
“Maar in plaats van de mijnwerkers uit te zetten, zetten ze de missionarissen en de medische teams uit”, die de inheemse bevolking hielpen, herinnert de 82-jarige Zacquini zich.
Tegen de tijd dat de Consolata-missionarissen enkele jaren later mochten terugkeren naar hun missie aan de Catrimani-rivier, ‘waren er duizenden en duizenden mijnwerkers’, zei Zacquini.
Met de mijnwerkers kwamen geweld en ziektes als malaria, waartegen de relatief geïsoleerde Indianen geen weerstand hadden. In één dorp heeft niemand het overleefd. In andere gevallen bezweek wel een derde van de dorpelingen, sommigen aan ziekte en anderen aan ondervoeding.
“Veel Yanomami stierven,” zei Zacquini. “Niemand zal ooit weten hoeveel.”
Ontmoetingen met buitenstaanders, gevolgd door geweld, ziekte en dood, vormen een tragisch patroon in de geschiedenis van de inheemse bevolking van het Amazonegebied sinds Europeanen zich bijna 500 jaar geleden voor het eerst in de laaglanden waagden. Ziekten waartegen de mensen geen immuniteit hadden, vlogen de kolonisten voor en decimeerden de bevolking.
De cyclus van ziekte en geweld herhaalde zich toen gelukzoekers inheemse gebieden binnenvielen en plunderden voor hout, het vlees en de huiden van wilde dieren, goud en olie. En het gaat vandaag door en bedreigt enkele van de laatste mensen op aarde die in het bos leven zoals hun voorouders deden, contact met de buitenwereld mijdend.
“De Amazone is rijk aan water, hout, ondergrondse mineralen, wild en andere dingen, en blanken maken er gebruik van”, zegt Davi Kopenawa, een Yanomami-sjamaan en een woordvoerder van zijn volk. Hij herinnert zich dat tienduizenden mijnwerkers het land van zijn volk binnenvielen.
“Ik heb enorm geleden, omdat ons huis vervuild en vies was”, vertelde hij aan de Catholic News Service. “Er was ziekte. Ze hebben mijn familieleden vermoord. Maar de regering heeft ze niet uitgezet.”
Hoewel de Braziliaanse regering uiteindelijk een territorium creëerde voor het Yanomami-volk, blijven mijnwerkers binnenvallen en Kopenawa zei dat zijn volk nog steeds sterft.
Maar liefst 5.000 goudzoekers blijven illegaal werken in het Yanomami-gebied, waardoor het bos verandert in enorme dorre, bekraterde stukken land en het water en de vissen worden vergiftigd met het kwik dat ze gebruiken om het edelmetaal te winnen, zei hij.
“Goudwinning is een ziekte, en het veroorzaakt ziekte” met het kwik, olie en benzine die worden gebruikt in pompmotoren, die ook in de rivieren terechtkomen, zei Kopenawa. “Het doodt het leven van de indiaan, de blanke man, de rivier en de vis.”
Gezondheidsexperts zeggen dat mijnwerkers ziekten zoals malaria en tuberculose naar de regio brachten, evenals seksueel overdraagbare aandoeningen. Meest recent was er een uitbraak van mazelen door Yanomami-groepen, waarschijnlijk geïntroduceerd door mijnwerkers uit Venezuela, dat lijdt aan een mazelenepidemie.
Het grootste risico lopen verschillende groepen Yanomami die in het bos leven. Zeven Zuid-Amerikaanse landen herbergen zulke geïsoleerde mensen, maar de grootste concentratie bevindt zich in Brazilië, voornamelijk langs de zwaar beboste grens met Peru.
De Inheemse Missionaire Raad van de Braziliaanse bisschoppen – bekend onder de Portugese initialen als CIMI – heeft inheemse groepen geholpen de aanwijzing van gebieden te winnen op plaatsen waar nog steeds geïsoleerde mensen wonen.
CIMI is begonnen geïsoleerde groepen ‘vrije indianen’ te noemen, om te onderstrepen dat ze een keuze hebben gemaakt over hoe ze willen leven, zei Guenter Francisco Loebens, een 40-jarige CIMI-veteraan die gespecialiseerd is in kwesties die verband houden met geïsoleerde groepen. .
Paus Franciscus sprak over die groepen toen hij inheemse volkeren ontmoette in Puerto Maldonado tijdens zijn bezoek aan Peru in januari 2018.
Hij noemde hen “de meest kwetsbaren onder de kwetsbaren” en drong er bij zijn toehoorders op aan “deze meest kwetsbare broeders te blijven verdedigen. Hun aanwezigheid herinnert ons eraan dat we gewone goederen niet in een hebberig tempo kunnen consumeren.”
In het werkdocument voor de Bisschoppensynode voor de Amazone wordt opgemerkt dat geïsoleerde groepen een bijzonder risico lopen door industriële activiteiten zoals mijnbouw, houtkap, grootschalige landbouw, aanleg van dammen en wegen, en drugshandelaren die door de gebieden trekken waar ze wonen.
Het document roept de kerk op om te eisen dat regeringen geïsoleerde groepen en de gebieden die ze bewonen, beschermen. De groepen moeten worden beschermd zolang ze buitenstaanders vermijden, maar mogen contact opnemen wanneer ze daarvoor kiezen, aldus het document.
President Lula van Brazilië heeft de Indianen hulp toegezegd door ze te betrekken bij de onderhandelingen over hun lot. En dat ze eindelijk, wij leven 2023, worden beschouwd als mensen en niet als wild dat kan worden afgeschoten en opgejaagd.
Wij hebben recentelijk een vrij grote reis door het Amazone gebied van Brazilie, Peru, Bolivia, Guyana, Frans Guyana en Suriname gemaakt en zijn geslagen door de verbijstering van de kaalslag en de gevolgen van de ontbossing voor het sociale evenwicht.
Één reactie
Wij hebben recentelijk een vrij grote reis door het Amazone gebied van Brazilie, Peru, Bolivia, Guyana, Frans Guyana en Suriname gemaakt en zijn geslagen door de verbijstering van de kaalslag en de gevolgen van de ontbossing voor het sociale evenwicht.