China beïnvloedt Westerse Pers

Deel V

louisalim/guardian/eyesonsuriname

Amsterdam, 1 juli 2022– De taak om die missie uit te voeren is gedaald tot de 35-jarige CEO Gary Liu, een Mandarijn-sprekende Californiër met een Harvard-diploma, die eerder als chief executive van de digitale nieuws aggregator Digg en daarvoor aan de zakelijke kant had gewerkt van het muziekstreaming bedrijf Spotify. 

Toen we via Skype spraken, klonk Liu een beetje ongemakkelijk toen hem werd gevraagd hoe goed de SCMP de visie van Tsai vervult. “De eigenaren hebben hun taal en de krant heeft onze overtuigingen”, zei hij. “En onze overtuiging is dat het onze taak is om China objectief te dekken en ons best te doen om beide kanten van een heel, heel ingewikkeld verhaal te laten zien.” De rol van de krant, zoals hij die ziet, is “om het wereldwijde gesprek over China te leiden”. En om dat doel te bereiken, krijgt Liu aanzienlijke middelen. Stafmedewerkers spreken van “onthutsende” uitgaven, waarbij een werknemer het aantal nieuwe medewerkers beschrijft “zoals de cast van Ben Hur”.
Zelfs onder een nieuwe eigenaar betreedt de SCMP een delicate lijn ten aanzien van China, en blijft ze gedetailleerde politieke analyses uitvoeren en originele rapportages uitvoeren over gevoelige kwesties zoals mensenrechtenadvocaten en religieuze repressie. Hoewel pagina’s vrij zijn van Xinhua-kopieën, grappen cynici dat de krant zelf verandert in een soort China Daily-lite, met steeds meer aandacht voor verhalen over Xi Jinping, pro-Beijing-hoofdartikelen en politiek on-message opiniestukken. 

Dit alles wordt gecombineerd met een constante, kruiperige berichtgeving over eigenaar Jack Ma, memorabel beschreven door de krant als een “moderne Confucius”.
Twee verhalen in het bijzonder zijn zwaar bekritiseerd. Ten eerste publiceerde het in 2016 een interview met een jonge mensenrechtenactivist genaamd Zhao Wei, die een jaar eerder in politiehechtenis was verdwenen. In het interview deden de citaten van de activiste, waarin ze haar gedrag uit het verleden herriep, denken aan ‘zelfkritiek’ uit het Mao-tijdperk. De angsten die ze onder dwang had gesproken, werden een jaar later bevestigd, toen ze toegaf dat ze haar ‘openhartige bekentenis’ had afgelegd nadat ze een jaar lang in een zwaar bewaakte cel had gezeten: ‘Niet praten. Geen wandelen. Onze handen, voeten, onze houding … elke lichaamsbeweging was strikt beperkt”, schreef ze.

Toen, eerder dit jaar, accepteerde de SCMP een “door de overheid geregeld interview” met boekhandelaar Gui Minhai. 

Gui, een Zweeds staatsburger, was een van de vijf verkopers van politiek sensationele boeken die in 2015 verdwenen – in zijn geval uit zijn huis in Thailand – en vervolgens in 2016 weer opdook in politie hechtenis in China. 

Het SCMP-interview werd afgenomen in een detentiecentrum, met Gui geflankeerd door bewakers.
Maar Liu is onvermurwbaar dat de krant geen enkele fout heeft gemaakt tijdens zijn wacht. Hij zegt dat de krant werd uitgenodigd – niet gedwongen – om deze verhalen te verslaan. In het geval van Gui houdt hij vol dat de beslissing gebaseerd was op journalistieke verdienste: “Het senior redactieteam kwam bij elkaar en zei: dit is belangrijk voor ons om te komen opdagen. 

Zo niet, dan is de kans groot dat de andere gerapporteerde verhalen niet de hele situatie delen. In veel van de andere rapporten werd zelfs niet vermeld dat er aan het begin en aan het einde van de interviews aan weerszijden van Gui Minhai bewakers stonden.” Liu benadrukte dat “er een significant verschil is tussen hoe we het hebben gerapporteerd en hoe we zouden verwachten dat staatspropaganda het zou rapporteren.” Maar velen in Hong Kong waren verontrust over het feit dat een tijdschrift dat ooit als een papieren document werd gezien, in feite een gedwongen bekentenis deed namens de Chinese staat.
Voor insiders maakt zelfs de keiharde berichtgeving over China in de krant deel uit van een bredere strategie. “Het is allemaal rook en spiegels”, zei oude medewerker Stephen Vines. “Het is zo verderfelijk omdat veel heel aannemelijk is.” In november bracht Vines een openbare verklaring uit waarin hij aankondigde dat hij niet langer voor de krant zal schrijven. Een huidige SCMP-journalist beschreef “een vernisje van persvrijheid”, en merkte op: “Het is niet zozeer dat er stukjes worden getrokken en veranderd. Het is waar ze zijn gepositioneerd, hoe ze worden gepromoot.

De digitale revolutie heeft dat allemaal heel gemakkelijk gemaakt. Je schrijft wat je wilt, maar de mensen bepalen wat we zien.” De SCMP heeft de openbare kritiek op censuur agressief bestreden, en heeft zelfs een column geschreven waarin een senior redacteur de censuur beschuldigingen de schuld gaf van “ex-postmedewerkers afslachten met bijlen om te slijpen”.

Einde Deel V

Morgen deel VI

louisalim/guardian/eyesonsuriname