Antwoord van China

Hulp of Invloed

Part II

louisalim/guardian/eyesonsuriname

Amsterdam, 28 juni 2022– Tegelijkertijd probeert Peking ook het mondiale zwaartepunt naar het oosten te verschuiven en propageert het het idee van een nieuwe wereldorde met een herrijzend China als middelpunt. 

Wereldwijde campagnes om invloed te winnen zijn, samen met het omkopen van locale spelers,  natuurlijk niets nieuws; onder andere de VS en het VK hebben op agressieve wijze journalisten het hof gemaakt, met verlokkingen zoals gratis reizen en bevoorrechte toegang tot hoge functionarissen. 

Maar in tegenstelling tot die landen accepteert de Chinese communistische partij geen meerdere opvattingen. In plaats daarvan hangt het idee van journalistiek voor de Chinese leiders, die de pers beschouwen als de “ogen, oren, tong en keel” van de communistische partij, af van een narratieve discipline die alles behalve de door de partij goedgekeurde versie van gebeurtenissen uitsluit. 

Voor China zijn de media zowel het slagveld geworden waarop deze ‘wereldwijde informatieoorlog’ wordt gevoerd, als het aanvalswapen.

De Nigeriaanse onderzoeksjournalist Dayo Aiyetan herinnert zich nog het telefoontje dat hij kreeg een paar jaar nadat CCTV in 2012 zijn Afrikaanse hub in Kenia opende. De beller had een verleidelijk aanbod: neem een baan bij het nieuwe kantoor van de Chinese staatsomroep, kreeg hij te horen, en je zult minstens het dubbele van je huidige salaris verdienen. Aiyetan werd verleid door het geld en de baanzekerheid, maar besloot uiteindelijk van niet, omdat hij nog maar net zijn centrum had gelanceerd.
Als locatie van de eerste grote internationale expansie van de Chinese media is Afrika een proeftuin geweest. Deze inspanningen werden geïntensiveerd na de Olympische Spelen van 2008, toen Chinese leiders gefrustreerd raakten door een golf van kritische berichtgeving, met name de internationale berichtgeving over de mensenrechten- en pro-Tibetprotesten die gepaard gingen met de fakkeltocht over de hele wereld. Het jaar daarop kondigde China aan dat het $ 6,6 miljard zou uitgeven om zijn wereldwijde aanwezigheid in de media te versterken. De eerste grote internationale inval was CCTV Africa, dat onmiddellijk probeerde zeer gerespecteerde figuren zoals Aiyetan te rekruteren.

Vivien Marsh, een gastonderzoeker aan de Universiteit van Westminster, die de verslaggeving van CCTV Afrika heeft bestudeerd, staat sceptisch tegenover dergelijke beweringen. 

Bij het analyseren van CCTV’s berichtgeving over de ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014, ontdekte Marsh dat 17% van de verhalen over ebola China noemde, waarbij in het algemeen de nadruk werd gelegd op zijn rol bij het verstrekken van artsen en medische hulp. “Ze probeerden positieve berichtgeving te doen”, zegt Marsh. “Maar ze verloren journalistieke geloofwaardigheid voor mij in de uitbeelding van China als een welwillende ouder.” 

In plaats van het verhaal van Afrika te vertellen, leek het overheersende doel de nadruk te leggen op de Chinese macht, vrijgevigheid en centrale positie in mondiale aangelegenheden. Naast het Engelstalige kanaal heeft CGTN nu Spaanse, Franse, Arabische en Russische kanalen.

In de afgelopen zes jaar heeft CGTN zijn bereik in heel Afrika gestaag vergroot. Het wordt getoond op televisies in de wandelgangen van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba, en gratis uitgestraald naar duizenden plattelandsdorpen in een aantal Afrikaanse landen, waaronder Rwanda en Ghana, met dank aan StarTimes, een Chinees mediabedrijf met sterke banden met de staat. 

De goedkoopste pakketten van StarTimes bundelen Chinese en Afrikaanse zenders, terwijl toegang tot de BBC of al-Jazeera meer kost, waardoor de meeste kijkers er niet bij kunnen. Op deze manier is hun impact om de toegang tot Chinese propaganda uit te breiden naar hun publiek, dat volgens hen 10 miljoen van Afrika’s 24 miljoen betaaltelevisieabonnees vertegenwoordigt. 

Hoewel brancheanalisten van mening zijn dat deze aantallen waarschijnlijk te hoog zullen zijn, zijn omroepen al bezorgd dat StarTimes lokale bedrijven uit sommige Afrikaanse mediamarkten verdrijft. In september waarschuwde de Ghana Independent Broadcasters Association dat “Als StarTimes de digitale transmissie-infrastructuur en de satellietruimte van Ghana zou mogen beheren … Ghana zijn uitzendruimte virtueel zou hebben onderworpen aan Chinese controle en inhoud.”

Voor niet-Chinese journalisten, in Afrika en elders, biedt het werken voor Chinese staatsmedia een royale beloning en nieuwe kansen. Toen CCTV in 2012 zijn hoofdkantoor in Washington lanceerde, voegden niet minder dan vijf voormalige of huidige BBC-correspondenten in Latijns-Amerika zich bij de omroep. 

Een van hen, Daniel Schweimler, die nu bij al-Jazeera werkt, zei dat zijn ervaring daar leuk en relatief probleemloos was, hoewel hij dacht dat niet veel mensen zijn verhalen echt zagen.

Maar buitenlandse journalisten die werken bij Xinhua, het staatspersbureau, zien dat hun verhalen een veel groter publiek bereiken. Overheidssubsidies dekken ongeveer 40% van de kosten van Xinhua en het genereert inkomsten – net als andere persbureaus, zoals de Associated Press – door verhalen te verkopen aan kranten over de hele wereld.

Einde Deel II

Deel III volgt

louisalim/guardian/eyesonsuriname